منصوره باریک بین، مادر سه شهید و دو جانباز:
فرزندانم که عزیزتر از علی اکبر امام حسین(ع) نبودند
سمیه کریمی-
5 سال است که مرتضی شهید شده است، سال 1355 در خواب می بیند که شهید می برند، دلش پر از آشوب می شود آخر از همان روزهای شهادت مرتضی، محمد را ندیده است، محمد از ترس اینکه مبادا جایش لو برود حتی آدرسش را هم به آنها نداده است.
چند سالی است که از محمد بی خبراست رفت و آمدهای مشکوک به خانه شان زیاد می شود، خودش می داندکه این بار خبر محمد را آورده اند. می گوید: حاج آقا چه شده؟
حاج آقا بعد ازکلی طفره رفتن می گوید: محمد در در گیری با ساواک کشته شده، این بار نیز مانند زمان شهادت مرتضی نه تنها اجازه گرفتن مراسم وعزاداری را به آنها نمی دهند حتی جنازه محمد را هم از آنها پنهان می کنند.
چند وقت دیگر مجید درس و دانشگاهش را رها می کند و به جبهه می رود و حمید و عباس به دنبال برادرشان، آنها با بدن های تکه تکه برمی گردند و مجید که بعد از سالها فقط پلاک و تکه ای از استخوان هایش را می آورند و برادرش امام جمعه قزوین بر تابوت بی پیکر مجید نماز می خواند.
منصوره باریک بین یکی از مادرانی است که سه فرزند شهیدش را تقدیم انقلاب کرده است و دو فرزند دیگرش نیز جانباز هستند، با آن صبر و شکیبایی مثال زدنی اش می گوید: آنها که عزیزتر از علی اکبر امام حسین(ع) نبودند.
از اینکه مادر 5 شهید و جانبازید از جایگاه خود راضی هستید؟
بله، اگر پسران من و امثال آنها نمی رفتند و دفاع نمی کردند ما الآن در این امنیت زندگی نمی کردیم.
چند سالتان است؟
80سال
از خانواده تان بگویید؟
پدرم از تاجران بزرگ شهر بود و از همسر اولش هفت فرزند داشت و سپس با مادر من که دختر جوانی بود ازدواج کرد و صاحب 5 فرزند شد که من فرزند همسر دوم پدرم بودم.
از دوران کودکی تان چیزی به خاطر دارید؟
آن زمان بی حجابی بود و ما چون در خانوادهای مذهبی زندگی می کردیم اجازه رفتن به مدرسه و مکتب را نداشتیم و من فقط قرآن خواندن را نزد خانم همسایه مان یاد گرفتم و سواد قرآنی دارم و 7-8 ساله که بودم جنگ شد و روس ها به کشور حمله کردند ، همگی یک ماهی رفتیم روستای زرشک و بعد از آن که اوضاع آرام شد برگشتیم.
کی ازدواج کردید و با همسرتان چگونه آشنات شدید ؟
15 سالگی، حاج آقا از اقوام دور ما بودند و مادر و خواهرشان برای خواستگاری من آمدند.او 12 سال از من بزرگتر بود، عطاری داشت و همه می گفتند که پسر خوبی است و پدرم که دید پسر با ایمانی است مرا به او داد.
از جشن عروسی تان چیزی به خاطر دارید؟
آن زمان رسم های مختلفی بود و معمولاً چند شبانه روز عروسی می گرفتند و دایره و تشت می زدند، ولی چون ما در یک خانواده مذهبی بودیم عروسیمان یک شب بود و ساده برگزار شد.
کی بچه دار شدید؟
یک سال بعد از ازدواجمان دختر بزرگم محبوبه به دنیا آمد و بعد مرتضی و محمد، به فاصله هر دو سال و نیم فرزندان دیگرم به دنیا آمدند که ما صاحب 8 پسر و 3 دختر شدیم.
چه کسی اسم فرزندهایتان را انتخاب می کرد؟
خودمان انتخاب می کردیم و خیلی مهم بود که از اسامی ائمه باشند، حتی اسم های نوه هایم نیز از این اسامی هستند.
از دوران کودکی فرزندانتان بگویید؟
ما با خانواده همسرم در یک خانه زندگی می کردیم. مادر شوهرم همیشه می گفت: بچه های تو با بقیه بچه ها فرق می کنند. فرزندانم خیلی بچه های آرام و سر به زیری بودند، به دلیل بد حجابی دخترها به مدرسه نمی رفتند ولی پسرها بسیار درس خوان بودند، من هیچ وقت به آنها نمی گفتم که درس بخوانید، خودشان می خواندند، بیشتر روزها سفره را پهن می کردم و برای خواندن نماز به مسجد می رفتم، بچه ها دور سفره می نشستند و به چیزی دست نمی زدند تا من برگردم و نهار زا باا هم بخوریم.
با خانواده مسافرت هم می رفتید؟
فرزندانم چون خیلی بچه های آرامی بودند، آنها را همه جا می بردم. همچنین هر سال هر طور که بود برای لحظه تحویل سال، خودمان را به حرم حضرت معصومه(س) می رساندیم و بیشتر سفرهای زیارتی می رفتیم.
بهترین سفری که رفتید کدام بود؟
سفر به کربلا، هنوز انقلاب نشده بود و بچه ها خیلی کوچک بودند که به کربلا رفتیم، حاج آقا گفتند که چند روز بیشتر نمی مانیم، که من خیلی دلم گرفت و دوست داشتم 10روز کربلا باشیم که بچه ها سرخچه در آوردند و مجبور شدیم که بیشتر از 10روز آنجا بمانیم، من بچه ها را به دکتر نبردم و شفای آنها را از امام حسین گرفتم.
بعد از آن هم به کربلا رفتید ؟
بله دختر عموی حاج آقا کربلا خانه داشتند و در اختیار ما قرار می دادند و ما همراه بچه ها می رفتیم.
پسر اولتان چگونه شهید شد؟
سال 1350مرتضی رشته زبان انگلیسی دانشگاه شیراز قبول شد و به شیراز رفت و فعالیت سیاسی داشت، یک روز که آمریکایی ها در دانشگاه آنها جلسه داشتند، مرتضی و دوستانش با بمب هایی که خودشان درست کرده بودند، وارد جلسه می شوند و بمب ها را منفجر می کنند و خودشان هم شهید می شوند.
از خبر شهادتش چگونه مطلع شدید؟
خبر شهادت مرتضی را به پدر و برادر هایش داده بودند ولی آنها به من نمی گفتند. من حسابی مشکوک شده بودم و از حاج آقا پرسیدم چه شده ؟
گفتند مرتضی شهید شده است.
برای ایشان مراسم هم گرفتید؟
نه ساواک پیغام داده بود که نه مراسم بگیرید و نه عزاداری کنید و حتی اجازه رفتن به مزارش را هم نداشتیم و ما به ناچار در خانه به صورت پنهانی مجلس گرفتیم.
محمد چگونه شهید شد؟
محمد دانشجوی رشته برق دانشگاه امیرکبیر بود و در آنجا فعالیت می کرد، بعد از شهادت مرتضی، ساواک بیشتر روی خانواده ما حساس شده بود و خانه ما را زیر نظر داشت. به خاطر همین محمد بعد از مراسم مرتضی رفت و دیگر به خانه نیامد.
چند سال او را ندیدید و چگونه در این مدت از او خبردار می شدید ؟
5 سال، اوایل گاهی تلفن میزد، ولی از ترس اینکه مبادا لو برود هیچ آدرسی به ما نداده بود.
محمدکی شهید شد و چگونه از خبر شهادتش مطلع شدید؟
سال 1355، من یک شب در خواب دیدم که شهید می بردند دلم آشوب شده بود و می دانستم اتفاقی افتاده است و در آن زمان چون نگاه کردن به تلویزیون گناه داشت ما تلویزیون نداشتیم و از اخبار روز بی اطلاع بودیم که به حاج آقا گفتم: روزنامه بگیریند تا ببینیم چه شده است، اما با رفت و آمدهای بی موقع ای که در منزل داشتیم من شک کردم و گفتم حاج آقا چه شده؟ که ایشان گفت: محمد در درگیری با ساواک کشته شده است.
این بار چطور مراسم گرفتید؟
این بار هم گفتند حق ندارید مراسم بگیرید، کاش می گفتند فقط مراسم نگیرید، آنها حتی جنازه ی فرزندمان را هم ندادند، که بعد از پیروزی انقلاب یک روز خبر دادند قبر محمد پیدا شده است که در بهشت زهرای تهران دفن کرده بودند.
از زندگیتان راضی بودید؟
بله همیشه خدا را شکر می کردم و می کنم که بچه های خوبی دارم و حاج آقا هم خیلی مهربان و صبور بود و دست به خیر داشت.
حاج آقا کی فوت کردند؟
بعد از شهادت مجید حاج آقا بیشتر از یک سال دوام نیاورد. اوایل خبر شهادت مجید را از حاج آقا پنهان می کردیم، اما وقتی که مجبور شدیم بگوییم، ایشان سکته کرد و چشم انتظار مجید از دنیا رفت.
از مجید برایمان بگویید؟
مجید، یوسف پدرش بود، حاج آقا مجید را خیلی دوست داشت و می گفت: این بچه ایمانش جور دیگری است، جنگ که شروع شد درس و دانشگاه را رها کرد و رفت جبهه، یک روز که مرخصی آمده بود یکی از دختران فامیل را به او پیشنهاد کردیم و مجید هم قبول کرد ولی برای نامزدش شرط گذاشته بود که مراسم ازدواجمان بماند بعد از جنگ، چرا که تا جنگ است من باید به جبهه بروم.
مجید کی شهید شد؟
مجید فرمانده تخریب لشگر 14 امام حسین بود که اسفند سال 1362 در عملیات خیبر و در جزیره مجنون مفقودالاثر شد.
پیکر مجید را دیدید؟
بعد از سالها، همه پیکرش یک پلاک بود و چند تکه استخوان که در یک جعبه گذاشته بودند و نامش را روی آن نوشته بودند.
وقتی که پیکر مجید را دیدید چه کردید؟
گریه می کند و فقط می گوید : خیلی سخت بود، خدا به هیچ مادری نشان ندهد.
خود شما هم در زمان انقلاب فعالیت داشتید؟
من هر روز صبح غذا را بار می گذاشتم و با بچه ها می رفتیم تظاهرات و یک وقت هایی که بچه ها دیر می کردند نگران می شدم و می گفتم بچه ها کجا مانده اند که حاج آقا می گفت به کنایه می گفت: خودش بچه ها را می فرستد راهپیمایی، بعد می گوید دیر کردند.
خاطره ای هم از آن روزها دارید؟
یکبار نزدیک مسجدالنبی شعار می دادم مرگ بر شاه که ساواک من و پسرم ابوالفضل را گرفتند و بردند داخل ماشین و حسابی کتک زدند و بعد که دور ماشین شلوغ شد یکی از آنها گفت: رهایشان کنیم اینها چه کاری می توانند انجام دهند. که ما را از ماشین به زمین انداختند و رفتند .
وقتی مشکلی برایتان پیش بیاید چه کار می کنید؟
به امام رضا متوسل می شوم و حاجت های قلبی ام را می گیرم، برا ی مثال دختر بزرگم 10 سال بود که بچه دار نمی شدف به حرم امام رضا رفتم و نذر کردم و بچه دار شد.
تا حالا شده کسی از فرزندان شهیدتان حاجت بگیرد؟
ما بیستم هر ماه روزه داریم که خیلی ها نذر می کنند و حاجتشان را می گیرند و میوه روزه را می آورند..
مکه هم رفته اید ؟
بله با حاج آقا یک بار حج واجب و یک بارحج عمره رفتیم و چند سال پیش هم یک بار دیگر رفتم که خیلی فرق داشت.
مگر چه طور بود؟
با یکی از بستگان تلفنی صحبت می کردیم که به من گفت چرا مکه نمی روی؟ گفتم پیر شدم تنها که نمی توانم بروم، در آن لحظه واقعاً دلم گرفت. همین که تلفن را زمین گذاشتم پسرم آمد و گفت شناسنامه تان را می خواهم.
گفتم برای چه می خواهی؟
گفت: برای ثبت نام مکه، می خواهیم برویم مکه. من باورم نمی شد و فقط خدا را شکر کردم.
الآن تنها زندگی می کنید؟
من خودم نمی توانم کاری انجام دهم به خاطر همین صبح ها دخترها می آیند و شب ها همه بچه هایم به من سر می زنند، البته ما در منزلمان یک اتاق داریم که همه بچه ها و نوه هایم آنجا درس خواندند و قبول شدند، لذا هر کدام از نوه ها که امتحان داشته باشند برای درس خواندنشان اینجا هستند.
الان چه کار می کنید؟
مریض هستم، حتی توانایی انجام کارهایم را هم ندارم، صبح ها دختر هایم می آیند و غذایم را آماده می کنند و شب ها همه بچه ها می آیند و سر می زنند. من هم با خواندن قرآنف روزنامه و کتاب خودم را مشغول می کنم.
بهترین کتابی که خوانده اید کدام بوده است؟
کتاب زندگی امام رضا(ع).
از زندگی راضی هستید؟
هیچ غصه ای ندارم، همیشه دلم برای پیرزنهایی که تنها هستند و سواد ندارند می سوزد. خدا را شکر می کنم که سواد دارم.
چه ارزویی دارید؟
فقط عاقبت به خیری.