تاکنون روایت های بسیاری از زبان یاران و همراهان شهید بابایی در خصوص ماجرای عروجش خوانده ایم، اما وقتی این داستان از لسان همسر بردبار و صبورش بازگو می شود حال و هوای دیگری دارد.
آدم هایی که این روزها به شورای اسلامی شهر قزوین سرک می کشند و با این عضو فعال و فرهنگ دوست شورا برخورد دارند، اصلا باورشان نمی شود که این زن همان آدم پرماجرایی است که نقش موثر و بزرگی در سرنوشت و روزهای اوج جوانی و مدیریتی شهید بابایی داشته است.
حکمت، زندگی را تجربه کرده است که ممکن است خیلی ها هم، همپای او عزیزانشان را از دست داده باشند، اما چقدر سخت است که همسر سرلشگر بی ادعایی چون عباس باشی که در کنار علاقمندی بی حد و اندازه اش به کار و پرواز و تعلق خاطر عمیقی که به اسلام و وطن دارد، بی اندازه به خانواده، به ویژه همسرش عشق می ورزد.
آنچه در پی می آید، روایت صدیقه(ملیحه) حکمت از سفر پر استرس و نیمه تمام اش به حج ابراهیمی است که با شهادت همسرش عباس بابایی عجین می شود:
هنوز به خانه جدیدمان اسباب کشی نکرده بودیم که قضیه سفر حج پیش آمد. یک روز مدرسه بودم که تلفن زنگ زد. از دفتر آقای ستاری بود. گفتند:"مدارکتان را آماده کنید، عکس و فتوکپی شناسنامه. هم مال خودتان هم مال همسرتان. فردا یکی را می فرستیم بیاید بگیرد." گفتم: "برای چه ؟" گفتند:"بعدا می فهمید." هرچه کردم نگفتند. عباس آن موقع چابهار بود. گفتم: "تا او خبر نداشته باشد نمی توانم." خانه که آمدم عباس تلفن زد و جریان را گفتم. وقتی بیرون از تهران بود سعی می کردم کمتر با او تماس بگیرم. هر ده بار یک بارش تلفن میزدم.
چند روز بعد وقتی برگشت گفت: "مدارک را دادی." گفتم: "آره، خودت گفتی." خندید. گفتم: "خبر داری قضیه چیه ؟" گفت: "بماند." اصرار کردم. گفت: "اگر خدا بخواهد می خواهیم برویم خانه اش."
بی نهایت خوش حال شدم. از این که می خواهیم جایی برویم که هر مسلمانی آرزوی رفتنش را دارد. از این که بعد از یازده سال دو نفری یک مسافرت درست و حسابی غیر از مسیر تهران قزوین که خانه پدرهایمان بود می رفتیم. قبلا برای خودش هم جور شده بود که برود ولی نرفته بود. گفته بود مکه من این است که نفت کش ها به سلامت از خلیج فارس رد شوند. فرمانده ها برنامه ریزی کرده بودند که با همدیگر برویم تا راضی شود که بیاید.
از خوش حالی در پوست خودم جا نمی شدم ولی نمی دانم چه چیز بود که به من الهام شده بود. به یکی از همکارانم گفتم: "فکر کنم قرار است یک اتفاقی بیفتد." گفتم: "فکر کنم وقتی می روم و بر می گردم با صحنه دلخراشی روبرو می شوم." گفت: "همه مسافرهایی که می خواهند سفر طولانی بروند چنین احساسی دارند. تو این فکر ها نباش."
همکارم حق داشت که نفهمد من چه می گویم. عباس حرف هایی می زد که تا قبل از آن این قدر رک و صریح آن ها را جلوی من نمی زد. قبلا در مورد مرگ و قیامت و آخرت باهم زیاد حرف میزدیم ولی تا حالا این جور یک باره چنین سوالی از من نپرسیده بود، گفت: "اگر یک روز تابوت مرا ببینی چه کار می کنی؟" گفتم: "عباس تو را خدا از این حرفها نزن. عوض اینکه دو نفری نشسته ایم یک چیز خوبی بگی …" گفت: "نه جدی می گویم." دست زد رو شانه ام. گفت: "باید مرد باشی. من باید زودتر از این ها می رفتم ولی چون تو تحمل نداشتی خدا مرا نبرد اما احساس می کنم دیگر وقتش شده." گفتم: "یعنی چه ؟ این چه صحبت هایی است ؟یعنی می خواهی واقعا دل بکنی ؟ "گفت: "آره ". گیج بودم. نباید قبول می کردم. گفتم: "خودت اگر جای من بودی شنیدن این حرفها برایت راحت بود؟"
بعضی وقت ها می شد که نگاهش می کردم می لرزیدم. انگار ابهتش، یک چیزی در وجودش مرا بترساند. یک بار به خودش گفتم. دم پایی را برداشت، زد توی سرش. روی زمین غلت زد. گفت: "مگر من که هستم که این حرفها را می زنی ؟ همه مان از همین خاک هستیم و دوباره خاک می شویم."
آن روزها من کلاس های آمادگی برای حج می رفتم. جزوه هایم را نگاه می کرد و با من آن ها را می خواند. حتی معاینات پزشکی را هم آمد و انجام داد. ساکش را هم بسته بود. همه چیز توی ساکش آماده بود. یکی دو روز قبل از حرکت بود که فهمیدم نمی آید. به آقای اردستانی گفت: "مصطفی، من همسرم را اول به خدا، بعد به تو می سپارم." گفتم: "مگر تو نمی آیی؟" گفت: "فکر نکنم بتوانم بیایم." گفتم: "عباس جدا نمی آیی؟" نگفت که نمی آید.گفت کار من معلوم نیست. یک بار دیدید که قبل از این که خواستید لباس احرام بپوشید و بروید عرفات رسیدم آن جا. معلوم نیست. چیزهایی هم خواست، وقتی کعبه را دیدم دعا کنم که جنگ تمام شود. برای ظهور امام زمان دعا کنم. برای طول عمر امام دعا کنم. سفارش کرد که برای خرید و این ها خودم را اذیت نکنم. فقط یک چیز برای دل خوش شدن بچه ها بیاورم. سفارش کرد سوار هواپیما که می شوم آیت الکرسی بخوانم.
حج آن سال حج خونین مکه بود. شلوغ بود. بیمارستانها پر از مجروح بودند. سعی کردم با دقت و حوصله همه مناسک را به جا بیاورم. انگار اصلا دو تایی آمده باشیم. محرم شدم. همه وقتی لباس سفید احرام را می پوشیدند. خوشحال می شدند، ولی من امیدم برای دیدن دوباره عباس کم تر و کم تر می شد. دیگر بعد از رفتن ما به عرفات پروازی نبود که او را از ایران به این جا بیاورد. عباس نمی آمد.
برای رفتن به عرفات آماده شدیم. داشتیم سوار اتوبوس ها می شدیم تا برویم که خبر دادند عباس تلفن زده. صدایش را که حداقل می توانستم بشنوم. به دو به دو با لباس احرام آمدم طرف هتل. دم گوشی تلفن یک صف پانزده شانزده نفره برای صحبت با عباس من درست شده بود که من نفر آخرش بودم. بالاخره گوشی را به من رساندند.
گفت: "سلام ملیحه، شنیدم لباس احرام تنته، دارید می روید عرفات. التماس دعا دارم. برای خودت هم دعا کن. از خدا صبر بخواه. دیگر من را نخواهی دید. برگشتن مبادا گریه کنی، ناراحت بشی، تو قول دادی به من."
گفتم: "من فکر می کردم تو الآن تو راهی داری می آیی."
گفتم: "به همین راحتی ؟ دیگه تمومه؟"
گفت: "بله. پس این همه باهم حرف زدیم بیخود بود ؟ از خدا صبر بخواه. ارتباطت را با امام زمان بیشتر کن."
او حرف می زد و من این طرف گوشی گریه می کردم و توی سر خودم می زدم. دست خودم نبود.
گفت: "با مامانت، با حسین، با محمد و سلما نمی خواهی صحبت کنی ؟"
گفتم: "هیچ کدام عباس. فقط می خواهم با تو صحبت کنم."
گفت: "ملیحه، مامانت؟"
گفتم: "هیشکی ! فقط خودت حرف بزن. یک چیزی بگو."
گفت: "الآن دیگه باید بری نمی شه."
گفتم: "آخر من چه طوری برگردم و تو را نبینم؟"
گوشی از دستم افتاد. آن قدر زار زده بودم که از حال رفتم. یکی گوشی را گرفت که ببیند چه شده. توی اتاق و سرم را کوبیدم به دیوار. نزدیک بود دیوانه شوم. می دانستم معصیت می کنم، ولی توی سر خودم می زدم. خانم های هم اتاقی ام می گفتند چه شده. کسی خبر نداشت که بین من و عباس چه گذشته. خودم هم خبر نداشتم که قرار است چه پیش بیاید. طاقت نیاوردم. از اتاق بیرون زدم. هنوز بعد از من یکی داشت با عباس صحبت می کرد. گوشی را علی رغم سماجتش گرفتم.
گفتم "عباس نمی توانم بهت بگویم خداحافظ. من باید چه کارکنم؟ به دادم برس." چیزی نگفت. نمی توانست چیزی بگوید. دیگر نه او می توانست حرفی بزند،نه من.
همین جور مثل بهت زده ها گوشی دستم مانده بود. وقتی گفتم "خداحافظ" گوشی از دستم افتاد. خانم ها آمدند و مرا بردند.
آمدیم عرفات. عرفات عجیب بود. توی چادرمان نشسته بودم که یک هو تنم لرزید. حالم انگار یک باره به هم خورد. به خانم هایی که در چادر بودند گفتم "نمی دانم چرا اینطوری شده ام ؟ دلم میخواهد سر به کوه و بیابان بگذارم." بقیه اش را نفهمیدم. یک باره بوی عجیبی آمد. بوی خوب و عجیبی آمد و از حال رفتم.
عرفات خیلی عجیب بود. چون درست همان لحظه مردهای چادر بغل دستی ما عباس را دیده بودند که کنار چادر ما ایستاده قرآن میخواند. حتی او را به یکدیگر نشان می دهند و از بودن او در آنجا تعجب می کنند.
روز آخر عرفات، روز سوم، قبل از این که اعمال سعی و تقصیر و قربانی را انجام دهیم برای استراحت برگشتیم هتل. توی خنکی هتل و بعد از این که نماز طولانی امام زمان را خواندم خوابم برد. خواب دیدم :
یک سالن بزرگ پر از آدم هایی است که لباس نیروی هوایی تنشان است. حسین داشت طبق معمول وسط آن آدم ها بازیگوشی می کرد. به عباس که آن جا بود گفتم: "با این پسر شیطونت من چه کارکنم ؟ تو هم که هیچ وقت نیستی." حسین را گرفت و برد. مدتی طول کشید. توی جمعیت پیدایش کردم و گفتم: "چه کار کردی حسین را ؟ نگفتم که اذیتش کنی." حسین را به من پس داد و گفت: "بیا، این هم حسین." خیالم راحت شد. گفتم: "خودت کجایی؟" دیدم جایی که او قبلا ایستاده بود یک عکس بالاآمد. گفت: "من اینجام."گفتم »"این که عکسته."توی عکس روی گردنش سه تا خراش خورد بود، انگار که مثلا تیغ های گلی دست آدم را بخراشد. گفت: "نه خودمم." صدایش دورتر می شد. عکس رفت وسط آدم ها و پلاکاردشد. دنبال صدایش که دور می شد راه افتاده بودم و می گفتم که می خواهم با خودت صحبت کنم.
ناراحت از خواب پریدم. حالم دست خودم نبود. بین راه که داشتم برای آخرین اعمال می رفتیم به آقای اردستانی گفتم چه خوابی دیده ام. برای رفع بلا صدقه دادم. اعمال که تمام شد و می خواستیم برگردیم هتل دیگر ظهر شده بود. حالت عجیبی داشتم. بی تاب بودم. انگار زمین برایم تنگ شده بود. به آقای اردستانی گفتم: "نمی توانم برگردم هتل.می خواهم بروم بالای کوه داد بزنم."
دیگر از لباس احرام بیرون آمده بودیم. همان شب در هتل مجلس ختم گرفته بودند. گفتند ختم شهدای مکه است. من بی خبر از همه جا رفتم و شرکت کردم. بی تاب بودم. مدام امام زمان را صدا میزدم. از او می خواستم تا صبر به من نداده نگذارد به ایران برگردم.
جمعه شب آقای اردستانی در اتاقمان را زد و گفت: "فردا آماده باشید می خواهیم برگردیم تهران." گفتم: "چرا ؟" هنوز ده روز دیگر باید می ماندیم. گفت: "متوجه شده اند که کاروان ما نظامی است و باید چند نفر چند نفر با پروازهای معمولی برگردیم. اوضاع می دانید که شلوغ است."
من هنوز خریدهایم را نکرده بودم. می خواستم برای عباس چوب مسواک و صندل بخرم. می توانست جای دم پایی آن ها را بپوشد. شنبه صبح رفتم خرید. آقای اردستانی که آمده بود کمکم کند چشم هایش سرخ بود و هی الله اکبر می گفت. چوب مسواک گیرم نیامد، صندل و چند تا چیز دیگر برای بچه ها خریدم و برگشتم.
پروازمان تاخیر داشت. شنبه شب در فرودگاه جده ماندیم. وقت شام خوردن یکی از هم دوره ای های عباس در شیراز که دوست خانوادگی مان هم بود و حالا با خانمش هم راه ما به تهران بر می گشتند. رو به من کرد و گفت: "یادتان هست با عباس که بودیم چه جوری غذا می خوردیم." شیراز را می گفت که از اتاق های محل اقامتمان می زدیم بیرون و انگار که پیک نیک رفته باشیم، روی چمن ها روزنامه پهن می کردیم و غذا می خوردیم. این ها یادم مانده بود که به او گفتم.دیدم یک هو از سر غذا پاشد و رفت. وقتی برگشت معلوم بود گریه کرده.
بالاخره صبح روز یک شنبه راه افتادیم. وارد هواپیما که شدم دیدم روزنامه ای را که قبلا پخش کرده بودند دارند جمع می کنند.
وسط پرواز هم اسم مرا صدا زدند تا ببینند چنین مسافری در هواپیما هست یا نه. آقای اردستانی را که خواب بود بیدار کردم و گفتم دارند اسم مرا صدا می زنند. خدا رحمتش کند، تکیه کلامش الله اکبر بود. سراسیمه بیدار شد و گفت: "الله اکبر.چی؟"
او به طرف کابین خلبان راه افتاد و من هم پشت سرش. مشکوک شده بود که چه خبر است. او زودتر از من به کابین رسید و برگشتن مرا سر جایم نشاند و گفت: "وقتی هواپیما نشست ما آخر از همه پیاده می شویم." خانم اردستانی هم بغل دستم نشسته بود. به او گفتم: "دلم نمیخواهد به تهران برسم. دلم می خواهد هواپیما همین الآن سقوط کند و بمیرم. " گفت: "این چه حرفی است، بچه هایمان چشم به راهمان هستند."
اما کسی چشم به راه من نبود. هواپیما که نشست منتظر ماندیم تا همه بروند. منتظر عباس بودم که بیاید استقبالم. از دور در راه روی هوا پیما خلبانی را دیدم که داشت می آمد پیش ما. فکر کردم عباس است. خوش حال شدم. نزدیک تر که آمد فهمیدم اشتباه کرده ام. پرسیدم: "پس عباس کجاست ؟" گفت: "ماموریت است."گفتم: "امروز هم طاقت نیاورد که ماموریت نرود؟"
از آشنایان و خانواده ام هم کسی به استقبالم نیامده بود. پای هواپیما پر از آدم های بی سیم بدست و ماشین های پاترول بود. پرسیدم: "این همه تشریفات برای چیست ؟ مقامی کسی قرار است برود؟" گفتند:"نه، برای شهدای مکه است." از پای هواپیما من را سوار ماشین کردند و بردند کنار هلی کوپتری که آن جا نگه داشته بود. گفتند: "سوار شوید تا برویم." گفتم: "هلی کوپتر برای چه ؟ از آزادی تا دوشان تپه را باید با هلی کوپتر رفت؟ خود عباس حتی ماشین دولت را برای کارهایش سوار نمی شود حالا من با هلی کوپتر بروم؟" گفتند:"شما نگران نباشید. خود تیمسار هلی کوپتر را فرستاده اند. الآن تشییع جنازه شهدای مکه است و همه خیابان ها بسته است." بعد از این که ده دقیقه ای معطلشان کردم سوار شدم. هلی کوپتر که بلند شد دلم مثل سیر و سرکه می جوشید. چند تا از دوست های عباس هم در هلی کوپتر بودند. همه شان مثل آدم های عزیز از دست داده بودند. چشم هایشان از زور گریه باد کرده بود. به یکی شان گفتم: "دیگر بس است هرچه شده به من بگویید." گفت: "قول می دهی گریه نکنی ؟"قول دادم. گفت: " الآن داریم می رویم بیمارستان. عباس تصادف کرده و کتفش شکسته. آقای خامنه ای و رفسنجانی هم الآن آن جا هستند." گفتم: "شما گفتید و من هم باورکردم. مقامات که به خاطر یک کتف شکستن نیامده اند. راستش را به من بگویید." گفت: "نه همین طور است که می گویم. به دستور امام آمده اند. فقط آن جا گریه نکنی ها. عباس همیشه دوست داشت تو بخندی."
سرم گیج رفت. احساس کردم که آن چه عباس قبل از سفر به من می گفته اتفاق افتاده و دیگر نمی توانم ببینمش. حالا تازه می فهمیدم همه آن مجلس ختم و پنهانکاری همسفرهایم و روزنامه جمع کردن ها برای چه بود. با دست کوبیدم توی شیشه هلی کوپتر که دیگر در حال فرود آمدن بود. با دست کوبیدم توی شیشه جمعیت سیاه پوش آن پایین را دیدم. دخترم با دسته گلی در دستش جلوی آن ها ایستاده بود. دیگر یقین کردم که شهید شده. پایین که آمدم انگار همه زمین روی شانه هایم آوار شده باشد.
پاهایم نای حرکت نداشتند. افتادم روی زمین. یاد حرف خودش افتادم که توقع داشت در چنین شرایطی مثل یک مرد رفتار کنم. بلند شدم و کفش هایم را درآوردم و دنبال عکسش توی جمعیت گشتم. درست مثل خوابی که در مکه دیده بودم. عباس حالا فقط عکسی میان جمعیت شده بود.
امام خواسته بودند "جنازه را دفن نکنید تا خانمش بیاید." او را سه روز نگه داشته بودند تا من برگردم و حالا برگشته بودم و باید بدن او را روی دست ها می دیدم. حالم قابل وصف نبود. حال آدمی که عزیزش را از دست بده چه طور است؟ در شلوغی تشییع جنازه نتوانستم ببینمش. روز شهادت عباس عید قربان بود. روزی که ابراهیم خواسته بود پسرش را قربانی کند. درست سر ظهر. عباس سرم کلاه گذاشته بود. مرا فرستاده بود خانه خدا و خودش رفته بود پیش خدا.
اصرار کردم که توی سردخانه ببینمش. اول قبول نمی کردندولی بالاخره گذاشتند. تبسمی روی لب هایش بود. لباس خلبانی تنش بود و پاهایش برخلاف همیشه جوراب داشت. صورتش را بوسیدم. بعد از آن همه سال هنوز سردی اش را حس می کنم. دوست داشتم کسی آن جا نباشد و در کنارش دراز بکشم و تا قیام قیامت با او حرف بزنم….